quarta-feira, julho 28, 2004

Ka Makini a me ka mana'o o ia mea no ka po'e

Ua hana 'ia kekahi brochure e pili ana i ka mākini, a i 'ole ka makaki'i.  Nui ka ho'onāukiuki e 'ike i kēia hewa.  I ka wā ma mua, 'a'ole ho'i he pāpale no nā koa akā na'e no nā kāhuna wale nō.  No ka papa kahuna Kū. 

Ua ki'i 'ia e John Webber, he haole ma ka moku o Kapena Kuke i kana 'ike 'ana i ka wa'a kaulua a me nā kāhuna.  Ua mana'o ka po'e a pau i kēia mau lā he mahiole, a i 'ole he pāpale koa, no laila ua ki'i 'ia i nā ki'i me ke kino nui, me ke kino ikaika roa.  He hewa!

Aia kekahi 'ao'ao 'upena pōkole me ka nūhou.  Hiki ke nānā i ia 'ao'ao e ho'ona'auao pili ana i ia mea.

http://www.geocities.com/makini_helmet

domingo, julho 25, 2004

The Anti-Christ in the new millenium

I ka huli 'ana ma ka punaewele puni honua no KU I KA PONO, loa'a ka na'aupo 'ao'ao 'upena a Kenneth Conklin, 'oia ho'i ka anti-christ.  Nui kona loko'ino e ho'olaha i na ho'opunipuni o ka mo'aukala a me ka mo'omeheu o na kanaka maoli.

Nui kana propaganda ma kana 'ao'ao a 'ano huikau i ka ho'okele o ia 'ao'ao.  He kapulu ho'i ia.  He PhD kana aka na'e nui na kanaka na'aupo ma ka honua, he na'aupo no o ko makou mo'omeheu, o ka mo'aukala, o ka mo'olelo a me ka lilo 'ana o ke ea i na Haole. 

Ma kekahi pauku a pau o ia 'ao'ao, he anti-Hawaiian.  Nui kona mana'o 'ino o na kanaka maoli.  Ua hewa!  Noho 'o ia ma ko Hawai'i pae 'aina e ho'oluhi i na 'oiwi, e ho'oki'eki'e ia ia iho e ho'ike i na kama'aina o ia wahi he lanakila, a i 'ole he ka savior o ka honua akea.  Nui kona 'i'ini e lilo i ka honua, ma ka 'olelo Haole 'o make a difference

He 'opala wale no kana kakau 'ana.  Nui kona ho'olaha ma ka punaewele puni honua, no ke aha la?  'A'ole hiki ho'i ia ia e ku'e i ke alo o na kanaka maoli, no ka mea maopopo ho'i ia ia e aha ai ke ku'e i na 'oiwi.  No leila he safe zone ma ke alo o ke kamepiula.






Na 'Iwi Kupuna

Aia kekahi article 'e a'e ma ka Honolulu Advertiser pili ana i ka wehe 'ana o na iwi kupuna.   Ho'omau ka pilikia mai ka ho'omaka 'ana o ke kukulu o Wal-Mart.  Ahea e ho'opa'a ai keia?  Ho'omau ka wehe 'ana o na iwi aka na'e ho'omau i ke kukulu o ke kulanakauhale. 

I ka loa'a na iwi (ka wehe) mai na makahiki 1800 i ka ma'i 'o smallpox.   Ua kau 'ia na iwi ma ka rua.  I keia manawa i ke kukulu o Wal-Mart, hemo a'ela na iwi i ka wahi hea?  Pono e noho na iwi ma leila.

I ka holomua 'ana o 'O'ahu, e wehe 'ia ai na iwi kupuna ma kela wahi keia wahi.  Pono e ho'opau i keia hewa, 'o ka ho'one'e i na iwi kupuna i kekahi wahi 'e a'e.  Waiho no i na iwi ma ka wahi i noho ai. 

E noi i na kupuna i hala e kokua mai ia makou e malama pono i na iwi i huna 'ia ai.  E noi i na kini akua e kokua mai ia makou nei e malama pono i na iwi kupuna, i ka mo'omeheu Hawai'i.  A e noi i ka na'auao e hana 'ia ai i ka malama 'ana o ko kakou mo'omeheu, o ko kakou 'olelo kekahi.

sexta-feira, julho 23, 2004

Na Huakai o na Polineka

Hoolaha ia kekahi manao e George Avlonitis, he Elenika e pili ana i na huakai Polineka i ka wa mamua.  I kona manao iho, aole he "revival of the Polynesian navigation" no ka mea he oiaio ole no ia i ka hooholo ia e Mau Piailug i ka 'ike 'ana o ka palapalaaina, e hooholo ehia mila mai ko Hawaii pae aina mai a hiki i ka pae aina o Kahiki.

Eia kona hoolaha i ka nupepa o Honolulu Advertiser:

Professor Ben Finney conceived the Hokule'a canoe experiment in order to prove the feasibility of accurate long-range two-way canoe voyages, using the ancient Polynesian navigation system.

In his book "Hokule'a: The Way to Tahiti," he states that the 1976 first successful voyage from Hawai'i to Tahiti with the Micronesian navigator Mau Piailug has proven the star navigation researcher Andrew Sharp wrong. The latter is the most vocal proponent of the belief that two-way Polynesian navigation could not be used in such a voyage due to lack of the means for fixing position (latitude/longitude).
This conclusion concurs with the extensive survey about the above subject by Kjell Akerblom of the Ethnographical Museum of Stockholm.


The questions Professor Finney did not answer are: (1) Why, after discovery of Hawai'i by the Tahitians and/or Marquesans in the fifth or eighth century, was the next contact with Hawai'i in the 12th century (
possibly a rediscovery)? And (2) why, after European contact in the 18th century, did the Tahitians not know the remote islands of Hawai'i, Aotearoa (New Zealand) and Rapa Nui (Easter Island) — the three most remote Polynesian islands?

The answer is that Mau Piailug's voyage to Tahiti did not prove the ability of the ancient Polynesians to successfully complete two-way long-range voyages because he used techniques not known in the Pacific.
First, he estimated latitude by the height of Polaris above the horizon, used by ancient Arabs and Chinese.
Second, he used Polaris and the Southern Cross to take north/south bearings, although the ancient Polynesians could not do that because a thousand years ago, the Polaris was five degrees off the true north (precession).

Third, he used detailed data, collected by the navigator/researcher David Lewis, about ocean currents and winds. Lewis used the data to calculate displacement of the canoe and told Piailug that the displacement would amount to 600 to 800 miles westward.

Those data are crucial, and lack of them on long voyages would turn into a voyage of no return. Displacement of a vessel by ocean currents can only be calculated in relation to visible nearby land.
Piailug's successors, Nainoa Thompson and others, went a few steps further: They used "latitude sailing," which increases the chances to hit the target, but needs mathematics beyond the ability of the ancient Polynesians. It was used by ancient Arabs and Europeans.

Thompson also converted the 5,000-year-old tried-and-true irregularly spaced Micronesian star compass to regularly spaced magnetic star compass configuration less the needle. He also discarded the important Micronesian "Etak" or reference island principle, and he invented the principle of double stars to replace the zenith-stars, which are not a Polynesian principle anyway. Of course, as K. Akerblom states, "there are considerable differences between Polynesian and Micronesian navigation."

And then there is the Hokule'a canoe/catamaran with the graceful European sails!
So, then, this is the "revival of the Polynesian navigation," according to the Polynesians.
 
Nui ko'u hoonaukiuki i na mea naaupo no ka mea i kakau hoi o lakou i ka nupepa me ka manao pono ole.  No ke aha la?  No ka mea hooluhi hewa o na kanaka maoli.
 
Aole maopopo hoi iaia aia kekahi Taata ma ka moku o Kapena Kuke, i hoike oia ia Kuke i ka hookele ana mawaena o Polineka.  Aole maopopo hoi iaia ka moolelo o na Maori a pehea la i pau ai, i hoopaaia ai ka hookaaike ana me na Polineka.  Aole maopopo hoi iaia ka moolelo mai na Taata o Raiatea pili ana i ka wehe ana hou o keia hookaaike me ka hiki ana o Hokulea!


quinta-feira, julho 22, 2004

Ka hale ho'ike no na 'Inikini, na 'oiwi ma ka honua akea

Aia ka wehe 'ana mua o ka hale ho'ike'ike 'o National Museum of the American Indian.

Nui ke kukakuka 'ana ma kekahi message forum e pili ana i ka wehe 'ana o ia hale ho'ike'ike no ka mea aia ke kakau 'ia 'ana keia:

The museum's collections also include a substantial array of materials from the Caribbean, Mexico, Central, and South America, including a wide representation of archaeological objects from the Caribbean; ceramics from Costa Rica, central Mexico, and Peru; beautifully carved jade from the Olmec and Maya peoples; textiles and gold from the Andean cultures; and elaborate featherwork from the peoples of Amazonia.

Ua ninau 'ia, maopopo ia lakou, i ka po'e Amakonia, ka po'e Maia, ka po'e Olomeka, a pela aku pili i na mea o ko lakou mo'omeheu ma ia hale ho'ike'ike?  'A'ole loa.  No leila, 'a'ohe 'ailike. Aia ke kukakuka ma keia message forum pili i ia mea.  http://www.livejournal.com/community/nativeamerican/338237.html 
E heluhelu i ke kuka e 'ike i ka 'oia'i'o.  He hewa?  He maika'i paha?  'A'ole loa, he hewa no ia!

segunda-feira, julho 19, 2004

He palapala noi e kū'ē ka Pila 'Akaka

Ua ho'olaha 'ia ma ko 'Ilio'ulaokalani kahi, ka palapala noi  e pili ana i ka pila 'Akaka.  Ua kākau i ko'u inoa ma loko o ka palapala noi.  Aia ke kū 'ē 'ana no kēia pila no ka ho'ololi ma mua, mai ka manawa mua i komo ai. 
 
'Ano huikau nā mea kiko'i ma loko o ia pila.  Nui nā ho'ololi ma ia pila mai ka ho'omaka 'ana o ka ho'okumu.  A kēia manawa, 'ano 'ē ka 'ōlelo ma loko o ia, a 'a'ole pono no nā kānaka maoli.  He kāohi no nā Haole, no Amelika na kākou.
 
Aia kekahi ka huikau me ka 'ao'ao lua.  'O ka 'ao'ao no ka 'aelike o ka pila, a me ka 'ao'ao 'ē a'e, ka 'ālai.  Nui ka 'ike 'ole o ka po'e no ke kākau 'ana ma loko o ia pila. 
 
Eia ka nīnau.  'Ano lō'ihi loa i ka pono 'ole no nā kānaka maoli mai ka ho'ohui o nā haole.  A pehea la, he aha ka 'oko'a no ia pila?  'A'ohe 'oko'a e hō'ike 'ia iā kākou, i ke alo o kākou.  Maopopo ho'i iā kākou, e ho'onui ka pilikia no nā kānaka maoli ke 'aelike 'ia 'o Congress o ia pila.
 
I ka nūhou, ho'ololi a'ela hou ka pila i ka 'ōlelo.  He aha la ka hopena?  E ho'onui nō ia!  Pono nō nā 'oiwi, nā 'opio, nā kūpuna, nā mākua a me ka po'e o ko Hawai'i pae 'āina ('oiwi 'ole) e ho'olōkahi a e kū'ē!
 
I kēia mau lā, nui nā haumāna e puka ai mai nā kula nui me ka palapala 'oihana a'o a me ka palapala lae'ula.  Nui ka 'ike i ka nohona kahiko, a nui ka 'e'epa i ka 'ōlelo makuahine.  No laila, nui ke kū'ē mai nā haole, mai nā malihini ma ko Hawai'i pae 'āina, like me 'o Kenneth Conklin.  Nui kona 'i'ini e ho'oino i nā 'oiwi akā na'e nui nā 'ōpio i ka na'auao a pono 'o Ken e mālama pono ke hele i waho. 

domingo, julho 18, 2004

Ko'u mau papa hana no ka wā ma hope

Ma hape o ka wehewehe 'ia o ka pā sēdē e Mika'ele Brito, ia pā CD immersion, a ma hape o ka heluhelu o kekahi kanaka i kākau e pili ana i kona biography, ua ho'oholo i kēia lā pono ho'i au e awīwī me ko'u mau papa hana e lilo ai i kumu.  I kēlā hopena pule aku nei, mea mai 'o Josh i ka wā hea a'u e loa'a ai i ka P.h.D.?  Pono e hana i kekahi mea. 
 
Ua wehewehe au iā Mika'ele, he mea nui nō ia nā mea e pili ana i ka ho'onui o ka 'ōlelo Hawai'i.  'A'ohe nui nā kumu a'o 'ōlelo Hawai'i, 'a'ohe nui nā ki'i'oni'oni a me nā nūpepa, a me nā makakina ma ia 'ōlelo makuahine no leila nui ko'u 'i'ini e hana i kēia.  Makemake au e hō'ike i ka honua o ka 'ōlelo Hawai'i i nā mea Hawai'i ma ka 'ōlelo.
 
'A'ole maopopo ia'u inā 'oi aku ka ho'opa'a ha'awina ma 'ane'i ma Kaleponi i ka ho'opa'a ha'awina ma Hawai'i.  I nā akua e ho'oholo 'ia ka'u destiny.

sábado, julho 17, 2004

Ho'olaule'a ma El Camino College

Ua hele au i ka hoolaulea i keia la e kuai mai i na mea Hawaii.  Ua kuai mai i lole me ke kii o Native Hawaiian.  Ma mua, aohe iini e kuai mai i kela mau mea no ka wehewehe ana mai iau he olelo hou no ia, no ka mea he oiwi no makou, no leila he aha la ke kumu i ka hana ia o native?  Aohe nele.  Aka nae ua kuai ia lole (lima loihi) ulaula.
 
Ua kuai i lole mai ka hui o Ilioulaokalani Coalition Center, he lole ulaula me ke kii o Ku i ka pono.  Ma hope iho, ua kuai aela i seeds, oia hoi o li hing guava, i li hing mango, i li hing cranberries a i prune mui.  He ono roa kela!
 
Aohe kuai ia pa cd, puke, a pela aku.  Mahape iho a'u e kuai mai ai ma ka punaewele puni honua.  Ano maalahi e order ma ia PPH.  Ano pipii kekahi ke kumu o na pa sede.
 
A kuai maila i papale me ka olelo Hawaiian Gods.  Aole maopopo ka manao.
 
Ua walaau wau me Mikaele Brito, ke kumu o ka papa olelo Hawaii maanei.  Ua kuka maua i ke ao mai i ka olelo Hawaii, i na kula kaiapuni, i na kumu like me Pila Wilson a me Puakea Nogelmeir, o na kanaka i ka mua o keia ano.  Ua kuka maua pili i na holomua o ka olelo mai ke kinohi a hiki i keia mau la.  Nui ko'u iini e ao aku i ka olelo makuahine aka nae aole hiki iau ke ao mai maanei.  Pono e hoi hou i ka pae aina o Hawaii.

Eia ka link no Ilioulaokalani, ka hui e malama i ka moomeheu Hawaii.
http://ilio.org/
 
A nui na makini i kuai aku i ka hoolaulea.   Ua hewa!
 
 

Ho'omau i ka na'aupo

Oia mau ma hapas.com me ke kanaka o adam ant, he pilipino/kupano oia me ka waha kae e wehewehe nei iau he aloha kana no makou, no na oiwi aka nae wehewehe ae la iaia aohe makemake kana aloha, o ka maopopo ana wale no.  Ua kakau wau iaia aole loa e maopopo ia na haole, no leila ninau mai aohe o makou makemake i ka lakou aloha a no ka maopopo ana wale no a makou i makemake ai aka nae aole roa e maopopo ai na haole?  He clueless hoi oia!
 
Ua wehewehe ia aole hiki ke kauoha ia makou i ke ano oi, i ke ano meikai a i ke ano e noho ai.  He manao paa no makou iho wale no keia.  E waiho i ka poe Hawaii e manao paa no makou iho!
 
He aha ka manao o "self determination"?  Ua noi au i keia no ka mea ua hoolaha keia huaolelo ma leila a pane maila o adam ant me ka huaolelo o HAPA.  Mea mai oia ina hiki na oiwi Hawaii e hooholo no lakou iho, hiki ke hooholo kekahi na hapa haole o Kaleponi.  Aole maopopo ka manao o self-determination a me cultural appropriation.  He huikau hoi oia.  Aole maopopo hoi iaia, he mea okoa.
 
Nui na mea i aihue ia e na haole, e na kanaka apau.  I ka hana ana o ka huaolelo o RAPE,  ua uluhua no lakou no ka hewa i hana ia.  No leila, ano maalahi e wehewehe mai makou o na mea nui i ko lakou manao iho.  Aohe self-determination, aohe hooholo ia makou iho.  Hai nae iau he hooholo ia lakou iho i ka hana ana o hapa.  Aole roa no ka mea ua aihue ia keia huaolelo.   O ka mea i kukakuka ia, he huaolelo aihue o hapa mai ka olelo haole aka nae ua hoohawaii keia huaolelo, ua hoohawaii wale no.

sexta-feira, julho 16, 2004

He 'olelo no'eau pili i ka maluhia o ke 'ano o ke kanaka

Ua hoolaha ia keia: http://hapas.com/board/?a=3&f=5&t=1296&pg=5 ma hapas.com pili i ke kukakuka mau o ke kumu a me ka manao o "hapa", he huaolelo mai ka olelo haole i hoolauna ai i na kanaka maoli.  He hana Hawaii no ia huaolelo, o "half" ka manao.   Mahape iho, hoolauna i ka olelo haole me ka manao o hapa haole me hapa oiwi.
 
I keia mau la, nui ka hana o keia huaolelo ma Kaleponi.  Nui na mea akiana i hana ia ai ia huaolelo.  I ko lakou manao iho, he hapa akiana a me hapa haole no ia.  Ua hewa!  Oia mau keia kukakuka mai 2 makahiki a oi.  Oia mau ka'u kuka i tuu hoa pili i ia kumu.  Nui ko'u luhi i ka helu o keia, nui ko'u luhi i ka hakaka ana a nui ko'u hoonauikuki e wehewehe ia lakou i ka oiaio pili i ke kumu, ka manao, a pela aku.
 
I ke kuka ana o keia hot debate, nui na huaolelo i haawi ia mai ai e ka lolo i na olelo hewa o na kanaka maoli.  No ke aha la?  Aole maopopo iaia e kuka i ka manao pololei.  He kuamuamu wale no mai keia mau kanaka.  Hai ae la wau iaia keia:  aale hiki iaia ke ike i na oiwi apau i ka ikena hookahi no ke kuee o hookahi kanaka wale no, no ka manao okoa wale no.  I kana hoolaha ana, ke kuamuamu wale no o ko'u poe, o na oiwi.
 
Aia kekahi manao e ae, no ke aha la i ke kue o na oiwi i na haole, aole ae me makou.  He hoohalahala wale no i ko lakou manao iho aka nae i ke kue ana o kekahi mau kanaka e ae, he ano maikai kela.  He opala ia!    Aole makemake keia poe kanaka i ka hana ana o na huaolelo like me rape, no ke aha la, no ka aha la, no ka ae ole?  No na haole wale no he "mission" aiole he "cause"?


Na mea ho'ohawai'i

Eia ka'u ho'olaha mua pili i na hewa i hana 'ia ai ia makou.  Nui ka pilikia i keia la no na 'oiwi Hawai'i.  No leila e kakau wau i na mea pili i na hewa i hana 'ia i na mamo a Haloa.